Takip (İcra-İflas) Hukukunda Taraflar

I.Genel Olarak: Takip hukukunun tarafları, takip talebinde alacaklı olduğunu bildirerek takip yapan kimse ile onun takip talebinde borçlu olarak gösterdiği kişidir.

A.Taraf Ehliyeti: Hukuk davalarında olduğu gibi, icra takibinin taraflarınında taraf ehliyetine sahip olmaları gerekir. Hak(medeni haklardan yararlanma) ehliyetine sahip bulunan her gerçek ve tüzel kişi, takipte taraf ehliyetine sahiptir. Hak ehliyeti bulunan yabancı gerçek ve tüzel kişilerinde Türkiye’de yapacakları veya kendilerine karşı yapılacak olan takiplerde taraf ehliyeti vardır. Ancak yabancı alacaklı, icra takibi yaparken(döviz olarak) teminat göstermekle yükümlüdür (MÖHÜK 48). İflas masasının tüzel kişiliği yoktur ancak taraf ehliyeti vardır (İİK m266). Takip borçlusunun gerçek ya da tüzel kişiliği bulunmuyorsa, pasif husumet ehliyeti yokluğu nedeniyle geçerli bir takipten söz edilemez. Bu husus kamu düzenine ilişkin olup, süresiz şikayete konu edilebilir.
B.Gerçek Kişiler: Gerçek kişiler, takip hukukunda takip alacaklısı veya takip borçlusu olabilirler. Ölmüş bir kimsenin taraf ehliyeti yoktur. Bu nedenle ölmüş bir kişiye karşı ya da ölmüş kişi adına takip yapılamaz. Ancak 6100 sayılı HMK ile belirli koşullarda iradi taraf değişikliği yapılabilmesi mümkün kılınmıştır. (HMK 124/3)
C.Tüzel Kişiler: Tüzel kişiler de icra takibinde takip alacaklısı veya borçlusu olabilirler. Yerinden yönetim kuruluşları olan il özel idarelerinin, belediyelerin ve köylerin kamu tüzel kişiliği vardır. Ancak tüzel kişiliği olan il yönetimi, merkezi idarenin taşra kuruluşu olan ‘’il özel idaresi’’ değil, yerel yönetimler içerisinde yer alan ‘’il özel idaresi’’dir. Örneğin İl Sağlık Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığı’na bağlı bir birim olup, anılan Bakanlıktan ayrı bir tüzel kişiliği buunmadığından taraf ehliyeti yoktur. Ticaret sicilinden terk edilmiş şirket hakkında takip yapılabilmesi, tasfiye memuru ile ticaret sicile yööneltilecek dava sonucunda tüzel kişiliğin yeniden ihyası ile mümkündür.
D. Tüzel Kişiliği Olmayan Topluluklar: Tüzel kişiliği olmayan toplulukların kural olarak taraf ehliyetleri yoktur. Örneğin adi ortaklığın ve miras ortaklığının taraf ehliyeti yoktur. Takibin bütün ortaklarca ya da onlara karşı yapılması gereklidir. Ancak kat mülkiyetine tabi yapılarda, gider veya avans payını ödemeyen kat maliki hakkında, diğer kat maliklerinden her biri veya yönetici tarafından yönetim planına, yasaya ve genel hükümlere göre icra takibi yapılabilir.

( Kat Mülkiyeti K. M 20/2)